In vitro z metodą PGD - pozostawieni sami sobie

Z mieszanymi uczuciami patrzę na programy in vitro pojawiające się w kolejnych miastach takich jak Częstochowa, Łódź, Poznań, Warszawa, Słupsk itp. Z jednej strony cieszę się bardzo, że w ogóle pojawia się jakiekolwiek finansowe wsparcie leczenia in vitro. Z drugiej jednak strony mam wrażenie, że wszystkie programy koncentrują się jedynie na niepłodnych adresatach tej terapii. A in vitro nie jest skierowana tylko i wyłącznie do ludzi, którzy mają udokumentowaną historię leczenia niepłodności. Wręcz przeciwnie, z tego leczenia mogą czy nawet muszą korzystać osoby, które nie mają z płodnością najmniejszych problemów.

Leczenie in vitro z diagnostyką preimplantacyjną PGD

Na świecie wykorzystanie in vitro w połączeniu z diagnostyką PGD (ang. Preimplantation genetic diagnosis) przez pary obciążone chorobami genetycznymi jest bardzo popularne podczas gdy w Polsce mam wrażenie, że to ciągle temat tabu. Czy wynika to ze strachu, że rządzący mogliby zakazać diagnostyki PGD myląc ją z eugeniką?! Wielokrotnie widziałem w internecie komentarze ludzi, którzy nie mając większego pojęcia o istocie in vitro, głosili hasła o tym jak makabryczna selekcja zarodków rodem z Hitlera ma miejsce w czasie tej procedury. A chodziło im jedynie o morfologiczną ocenę zarodków dokonywaną przez embriologów... Aż strach pomyśleć co by ci ludzie powiedzieli, gdyby usłyszeli, że in vitro w połączeniu z PGD prowadzi do jeszcze większej selekcji zarodków. Selekcja ta nie ma bynajmniej żadnych złych zamiarów, ale dla tych ludzi sama selekcja jest już złem wcielonym. Nie zważają przy tym na pozytywny w wymiarze społecznym efekt, którym jest niewątpliwie uniknięcie przekazania kolejnym pokoleniom śmiertelnych czy nieuleczalnych chorób genetycznych. Sama natura niestety sobie z tym nie radzi czym skazuje ludzi dotkniętych chorobami i ich rodziny na cierpienie.

Niestety w Polsce ciągle bardziej powszechnym jest podejście 'leczyć' niż 'zapobiegać'. Wielkim odzewem cieszą się wielomilionowe zbiorki na portalach typu siepomaga.pl na zagraniczne leczenie dzieci cierpiących na przykład na pęcherzykowate oddzielanie naskórka. A zapobiec wystąpieniu tej choroby można dzięki in vitro z PGD za jedyne 30 tys ... Ta niewielka kwota w zestawieniu z kosztami leczenia choroby, staje się jednak ogromną sumą dla osób które chciałyby z PGD skorzystać. W sytuacji gdy rodzice, których jedno dziecko cierpi na ciężką genetyczną chorobę, chcieliby myśleć o drugim dziecku w sposób rozsądny i odpowiedzialny to na in vitro z PGD muszą wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni. Niestety na portalach typu crowdfunding zbiórki z hasłem in vitro nie cieszą się żadną popularnością i jedyne wsparcie jakie można uzyskać to rodziny i bliskich znajomych. Dziwi też ignorancja NFZ dla tematu diagnostyki PGD, bowiem to NFZ płaci wielkie pieniądze za leczenie dziecka cierpiącego na chorobę genetyczną. Kosztów tych mógłby łatwo uniknąć finansując osobom świadomym obciążenia genetycznego diagnostykę preimplantacyjną. Nie dość, że w ten sposób NFZ pomógłby uniknąć rodzinnej tragedii i cierpienia małego dziecka ale również poprawiłby swoją sytuację finansową.

Niestety samo finansowanie to nie jedyny problem leczenia in vitro z diagnostyką PGD. Ogromnym problem jest brak wiedzy o tej metodzie wśród personelu medycznego a przecież pierwsza procedura PGD w Polsce została wykonana w 2005 czyli 13 lat temu!! Niestety ciągle rodzice z obciążeniem genetycznym mogą usłyszeć od lekarzy o szansach na dziedziczenie choroby u potomstwa powiedzmy na poziomie 25% i być zachęcani do starań naturalnych i dokonania aborcji w przypadku wykrycia choroby u płodu. Wiadomo przecież, że aborcja to kolejna trauma dla takiej rodziny a do tego dochodzi ryzyko utraty zdrowej ciąży przez komplikacje mogące wystąpić po zabiegu amniopunkcji. In vitro z diagnostyką PGD pozwalana tego wszystkiego uniknąć, bowiem o chorobie dowiadujemy się już na etapie zarodka w stadium blastocysty. Zarodek nawet nie jest jeszcze wtedy zaimplantowany w endometrium kobiety tylko znajduje się w laboratorium embriologicznym. In vitro z PGD jest znakomitą metodą pozwalającą uniknąć chorób genetycznych u potomstwa, która niestety jest bardzo droga i nie jest finansowana przez NFZ.

Za pojedyncze podejście do leczenia in vitro z metodą PGD trzeba zapłacić około 30 tys zł w co wchodzi procedura in vitro, diagnostyka PGD, leki i wizyty. Niestety, wydanie 30 tysięcy nie gwarantuje w ogóle zajścia w ciążę. Pierwszym problemem przed jakim staną rodzice korzystający z tej metody jest uzyskanie zdrowych zarodków. Niestety statystyka tu nie działa. Nawet gdy lekarze ocenią prawdopodobieństwo przekazania choroby genetycznej na poziomie powiedzmy 25% nie ma żadnego powodu dla którego każdy z zarodków uzyskanych w wyniku in vitro miałby nie być obciążony chorobą. Innymi słowy na przykład, po uzyskaniu 6 zarodków ze stymulacji, żaden może nie nadawać się do transferu i być obciążony chorobą, której chcieliśmy uniknąć. Możliwa oczywiście jest sytuacja odwrotna czyli, że każdy z zarodków uzyskanych okaże się być zdrowy jak również mogą wystąpić wszystkie warianty pośrednie. Korzystając z in vitro z metodą PGD nigdy nie wiemy czy w wyniku pojedynczej procedury w ogóle dojdzie do transferu zarodka. Gdy nie uzyskamy żadnego zarodka do transferu, to całość musimy powtarzać, a co za tym idzie ponownie wydać 30 tysięcy złotych nie wiedząc czy w ogóle dojdzie do jakiegoś transferu...Gdy jednak w końcu do transferu dojdzie, to szanse powodzenia są takie jak przy zwykłym in vitro i oscylują na poziomie 40%...Zatem jakby nie patrzeć, in vitro z PGD jest bardzo trudną i kosztowną drogą do rodzicielstwa a przy tym nie spotyka się ze wsparciem ze strony rządu. Jest to jednak droga bardzo dobra dla osób obciążonych genetycznie. Warto zaznaczyć, że w wielu krajach diagnostyka PGD jest pokrywana nawet gdy samo in vitro nie jest finansowane. Dzieje się tak dlatego, że kraje te zauważyły, że PGD przyczynia się rodzenia zdrowych dzieci a co za tym idzie zmniejsza koszty leczenia chorób, których uleczyć się nie da. Warto aby w końcu Polska poszła śladem Anglii, USA, Belgii, Szwecji, Danii czy innych krajów i zaczęła finansować za pośrednictwem NFZ diagnostykę PGD dokładnie tak jak dzieje się to w przypadku badań prenatalnych. W końcu diagnostyka preimplantacyjna to szczególny przypadek diagnostyki prenatalanej bowiem ma miejsce przed urodzeniem dziecka. Jednocześnie mam nadzieję, że PGD zacznie być obecne w świadomości większej liczby lekarzy i że nie będą oni rekomendować pacjentom obciążonym genetycznie naturalnych starań o potomstwo a pokierują ich właściwą drogą do in vitro z metodą PGD!